CHỨC NĂNG VÀ PHÂN LOẠI BỘ CĂNG ĐAI CƠ BẢN HIỆN NAY TRONG CƠ KHÍ

Dây đai (dây curoa) sau một thời gian sử dụng thường bị rạn nứt, quá căng hoặc quá võng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng truyền động trên thiết bị, thậm chí là gây nguy hiểm cho người lái ô tô. Bộ căng đai một trong những thiết bị giúp dây curoa có độ căng ổn định. Trên thị trường hiện nay, phân loại bộ căng đai bao gồm: bộ căng đai cơ khí, bộ căng đai kiểu lò xo, bộ căng đai thủy lực.

1. Tìm hiểu dây đai trong bộ căng đai

Dây đai còn được gọi là dây curoa, có màu đen, được làm từ chất liệu dầu mỏ hoặc cao su, vẻ ngoài mịn và có tính đàn hồi cao. Bằng chất liệu này, thiết bị có thể hoạt động ổn định trong mọi điều kiện khắc nghiệt từ bên ngoài môi trường.

Chức năng chính của dây curoa là truyền công suất từ động cơ đến các phụ tải như: bơm trợ lực tay lái, máy nén AC, máy phát điện. Trường hợp dây đai không có độ căng phù hợp, căng quá hoặc nhão quá thì không thể truyền tải hết công suất đến các phụ tải.

Dây đai được chia thành 3 loại theo tiêu chí hình dáng bên ngoài, bao gồm: dây đai dẹt (Flat Belt), dây răng (Timing Belt) và dây thang (V-Belt).

2. Chức năng và phân loại bộ căng đai cơ bản hiện nay

Phân loại bộ căng đai cơ bản hiện nay được chia thành ba loại chính. Cấu tạo và chức năng mỗi bộ có những điểm riêng biệt, phù hợp với từng mục đích sử dụng, thiết kế của từng động cơ.

Chức năng của bộ căng đai 

Bộ căng đai tự động có lò xo bên trong cung cấp một lực căng đủ để giữ đai bám sát vào puly (bộ phận có nhiệm vụ truyền mô men lực chuyển động để vận hành máy móc). Về cơ bản, bộ phận này hấp thụ các rung động trên dây đai khi ly hợp máy nén tắt hoặc mở, từ đó cung cấp một lực căng bù để giữ độ căng dây đai ổn định, không cần điều chỉnh nhiều lần trong quá trình sử dụng. Nhờ bộ căng đai này, khả năng dẫn động luôn được ổn định trong động cơ, đảm bảo máy móc vận hành trơn tru.

Bộ căng đai cơ khí

Đây là loại đơn giản và ít hư hỏng nhất trong các loại dây đai. Có cấu tạo tinh giản với dây căng đai, 1 đai ốc để khóa và 1 đai ốc điều chỉnh độ căng đai. Với cơ cấu cơ khí, người sửa cần dùng tay để điều chỉnh bộ căng đai nên không được tối ưu về độ chính xác, thường gặp tình trạng quá lỏng hoặc quá căng.

Để điều chỉnh bộ tăng đai cơ khí có độ chính xác cao nhất, bạn nên sử dụng chìa khoá miệng để thao tác, nới lỏng đai ốc khóa rồi vặn đai ốc tăng đai. Sau đó dùng mắt quan sát, kiểm tra độ căng đai xem phù hợp chưa, tiếp tục siết đai ốc khóa lại để đảm bảo độ căng phù hợp. 

Bộ căng đai kiểu lò xo

Bộ căng đai kiểu lò xo là bộ tăng đai tự động. Cấu tạo phức tạp hơn bộ căng đai cơ khí, bao gồm dây đai và lò xo để giữ độ căng của dây đai. Ưu điểm của thiết bị là có khả năng tự thay đổi độ căng theo tốc độ của động cơ và không cần điều chỉnh quá nhiều lần. Tuổi thọ của bộ căng đai lò xo khoảng 5 năm hoặc tính đến 90.000 km. Một vài dấu hiệu nhận biết dây đai hỏng đã được sử dụng lâu đó là rách, nứt, có tiếng ồn trong khi vận hành.

Bộ căng đai thủy lực

Phân loại bộ căng đai gồm nhiều loại, tuy nhiên đây được xem là bộ căng đai hoàn hảo nhất so với bộ căng đai cơ khí và bộ căng đai kiểu lò xo.

Cấu tạo thiết bị này bao gồm một xilanh nhỏ và dây đai. Nguyên lý hoạt động khá đơn giản: xilanh nhỏ chứa dầu động cơ kết hợp với áp suất thuỷ lực từ bơm tạo ra, tác động trực tiếp lên dây đai theo tốc độ động cơ. Bơm nhớt được dẫn động trực tiếp từ trục khuỷu, tốc độ bơm sẽ tương ứng với tốc độ động cơ, hỗ trợ dây đai truyền công suất tới các phụ tải 1 cách tối ưu nhất.